Για την ανακοίνωση της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας για τα τζάκια (Ι. Η δίκαιη αγανάκτηση των καταναλωτών)

Η πρόσφατη ανακοίνωση της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας για την επικινδυνότητα των τζακιών (1) είχε ένα απρόσμενο αποτέλεσμα. Αντί να ευαισθητοποιήσει για τους κινδύνους από την καύση ξύλων, όπως λογικά υποτίθεται ότι επεδίωκε, ενόχλησε ή ακόμη και εξόργισε μια μεγάλη μερίδα καταναλωτών. Αρκετοί μάλιστα έφθασαν στο σημείο να υπερασπίζονται τα τζάκια όχι μόνο ως λύση ανάγκης, αλλά και ως «υγιεινό» και «εγχώριο» μέσο θέρμανσης, προβάλλοντας ως βασικό επιχείρημα ότι «γενιές ανθρώπων γεννήθηκαν και μεγάλωσαν δίπλα σε τζάκια και ξυλόσομπες και έζησαν ως τα βαθιά γεράματα» .

 

Ωστόσο, η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία δεν είναι η πρώτη που επεσήμανε τους κινδύνους για την υγεία από την καύση ξύλων. Το 2013 ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών (Ι.Σ.Α) είχε επανειλημμένα προειδοποιήσει για τις επικίνδυνες συνέπειες στη δημόσια υγεία από τη χρήση καυσόξυλων (2) . Τους κινδύνους αυτούς επεσήμανε την ίδια χρονιά και η Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσιολογίας, η οποία στο από 16.1.2013 Δελτίο Τύπου της (3) ανέφερε αναλυτικά:

 «……..Ο καπνός των καμένων ξύλων περιέχει ένα πολύπλοκο μίγμα χημικών ουσιών όπως όζον, μονοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του θείου και οξείδια του αζώτου, καθώς και οργανικές Πτητικές Ουσίες [VOCs-Volatile Organic Compounds] και κυκλοφορούντα μικροσωματίδια [PM – Particulate Matter]. Ιδιαίτερη κλινική σημασία έχουν το όζον το οποίο επιτείνει τη φλεγμονή, τον ερεθισμό δηλαδή, στα τοιχώματα των βρόγχων και τα κυκλοφορούντα σωματίδια τα οποία λόγω του πολύ μικρού τους μεγέθους, καταλήγουν βαθιά μέσα στους πνεύμονες όπου μπορούν να παραμείνουν επί μήνες, προκαλώντας δομικές βλάβες και χημικές αλλοιώσεις. Όλα τα παραπάνω δρούν ερεθιστικά στα μάτια, στη μύτη και στους πνεύμονες, με αποτέλεσμα την πρόκληση ερεθιστικής επιπεφυκίτιδας, ρινίτιδας, παροξυσμών βρογχικού άσθματος και γενικότερα την επιδείνωση της κατάστασης υγείας των ατόμων που πάσχουν από αλλεργικές παθήσεις του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού με συνέπειες έως και πολύ σοβαρές για την υγεία των πασχόντων και μη….» .

Η πρόκληση ρύπων από την καύση ξύλων επιβεβαιώνεται και από τις μελέτες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας που είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (4). Μάλιστα η πρώτη από αυτές  κατά λέξη αναφέρει:

«…..Η εκτεταμένη χρήση βιομάζας εντός αστικών περιοχών σε υποκατάσταση υφισταμένων τεχνολογιών θέρμανσης μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες συγκεντρώσεις σωματιδίων στην ατμόσφαιρα. Η ένταση του φαινομένου αναμένεται να είναι πολλαπλάσια όταν γίνεται εκτεταμένη χρήση τζακιών ανοιχτού τύπου...»

Τα ερωτήματα λοιπόν που εύλογα ανακύπτουν είναι γιατί δημιούργησε αυτές τις αντιδράσεις η ανακοίνωση της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας και σε τι διαφοροποιείται από τις αντίστοιχες του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (Ι.Σ.Α) και της  Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσιολογίας (Ε.Ε.Α.Κ.Α.)  για το ίδιο θέμα ;

Κατ’ αρχάς γιατί τόσο η ανακοίνωση του Ι.Σ.Α., όσο και η ανακοίνωση της Ε.Ε.Α.Κ.Α  εκδόθηκαν για να προειδοποιήσουν για τις  « ολέθριες συνέπειες της αιθαλομίχλης» και όχι γενικά  «της ατμοσφαιρικής μόλυνσης», η οποία έχει πολλές αιτίες και προφανώς δεν προέρχεται μόνο από τα τζάκια, όπως ορθά επισημάνθηκε και κατακρίθηκε επανειλημμένα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης .

Δεύτερον γιατί τόσο ο ΙΣΑ, όσο και η Ε.Ε.Α.Κ.Α ζητούσαν από την πολιτεία να λάβει τα αναγκαία μέτρα και δεν μετέφεραν το βάρος επίλυσης του προβλήματος στους πολίτες, όπως αντιθέτως πράττει η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία.

Τρίτον γιατί η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία  ζητά από το κράτος να παρέμβει κυρίως κατασταλτικά με απαγορεύσεις, ποινές και πρόστιμα σε βάρος των πολιτών για να λύσει το πρόβλημα που το ίδιο το κράτος δημιούργησε το 2012 αυξάνοντας δυσβάστακτα τη φορολογία του πετρελαίου θέρμανσης (5)  που ήταν έως τότε το κύριο καύσιμο για τη θέρμανση των νοικοκυριών (6).

Οι τρείς αυτοί λόγοι είναι σαφές ότι δικαιολογούν πλήρως την αγανάκτηση των καταναλωτών, δεν δικαιολογούν όμως και την εντελώς ανορθολογική άποψη ότι τα τζάκια είναι «υγιεινό»  μέσο θέρμανσης, ένα θέμα που θα προσπαθήσουμε να  αναλύσουμε στο επόμενο σημείωμά μας.

(1)   Η ανακοίνωση της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας «Το τζάκι δενείναι γραφικό, είναι άκρως επικίνδυνο για την υγεία»

(2)«ΙατρικόςΣύλλογος για το νέφος αιθαλομίχλης, : Φτάνουν τόσοι καρκίνοι στη χώρα μας»

Ιατρικός Σύλλογος: «Ολέθριες οι συνέπειες της αιθαλομίχλης» Πηγή: www.lifo.gr

(3)   Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο «∆είκτες εκπομπών ανά τύπο καυσίμου & τεχνολογίαθέρμανσης» Δρ. ΕμμανουήλΚακαράς, ∆ρ. Σωτήριος Καρέλλας, ∆ρ. Παναγιώτης Βουρλιώτης, ∆ρ. ∆ιονύσιος Γιαννακόπουλος, ∆ρ. Παναγιώτης Γραμμέλης, Πλάτων Πάλλης , ΕμμανουήλΚαραμπίνης  29 Μαρτίου 2013

(4)   Μελέτη ΤΕΕ 1ηΜαϊου 2013 Άγγελος Αγγελίδης

(5)   «Η σκανδαλώδης φορολόγηση τουπετρελαίου θέρμανσης και η αγορά φυσικού αερίου» Στ. Πατρώνα

(6)   Η ποσοστιαία (%) κατανομή της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στα νοικοκυριά κατά τύπο χρησιμοποιούμενου καυσίμου την περίοδο 2011-2012 ήταν:

Πετρέλαιο θέρμανσης 44,1,

Φυσικό αέριο 5,4

Τηλεθέρμανσης 0,5

Κηροζίνη 0,3

Πυρήνας 0,3

Υγραέριο 1,8

Καυσόξυλα 17,4

Πελλέτες (συσσωματώματα ξύλου) 0,5

Θερμική ενέργεια (από θερμικά ηλιακά συστήματα) 2,9

Ηλεκτρισμός 26,8

ΕΛΣΤΑΤ  Δελτίο Τύπου 29/10/2013 «ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ 2011 – 2012»