Οι τρεις παράγοντες που διαμόρφωσαν το αποτέλεσμα των εκλογών της 21ης Μαϊου και οι λόγοι που δεν συζητιούνται

Της Στέλλας Πατρώνα*

Πως γίνεται η Ν.Δ μετά από τέσσερα χρόνια σκανδάλων, την εμφανή ευθύνη της για εγκλήματα (Εύβοια και Τέμπη) , με το δημόσιο χρέος στα ύψη, την ακρίβεια να καλπάζει και εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά να βρίσκονται στο κατώφλι της φτώχειας, όχι μόνο να μην έχει υποστεί την συνήθη κυβερνητική φθορά, αλλά αντιθέτως να αυξήσει τη δύναμη της κι από 2.251.618 ψήφους που πήρε στις εκλογές του 2019 να λάβει σ' αυτές τις εκλογές 2.403.918 δηλαδή να προσελκύσει 151.300 νέους ψηφοφόρους;

Στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει λογική απάντηση, αν δεν λάβουμε υπ' όψη μας τους εξής τρεις παράγοντες : Ο πρώτος και βασικός που οδήγησε σε νίκη την ΝΔ είναι τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, ο δεύτερος που εμπόδισε τη δημιουργία συμπαγούς αντιπολίτευσης εναντίον της είναι το σχίσμα που δημιουργήθηκε στην ελληνική κοινωνία με την πανδημία και ο τρίτος, ο οποίος ενδημεί εδώ και καιρό στην ελληνική πολιτική σκηνή, αλλά έπαιξε σημαντικό ρόλο και σ' αυτήν την εκλογική αναμέτρηση, είναι η έλλειψη πειστικού πολιτικού εναλλακτικού σχεδίου για να βγούμε από το τέλμα που έχει βυθιστεί η χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες.

Τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης

Ας ξεκινήσουμε από το προφανές. 17,8 δισ. ευρώ μόνο σε ενισχύσεις – χωρίς δηλαδή να λάβουμε υπ' όψη μας τα 12,7 δισ. ευρ σε δάνεια - είναι ασύλληπτα μεγάλο ποσό για μια χώρα σαν την Ελλάδα.

Αυτός ο πακτωλός χρημάτων διατέθηκε σε εκατοντάδες “έργα” που περιλαμβάνουν από μπόλικα “Σκόιλ Ελικικού” υπό τον εύηχο τίτλο “προγράμματα αναβάθμισης ψηφιακών δεξιοτήτων στην στρατιωτική θητεία” (39.667.752 ευρώ!!) ή “αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού του Δημόσιου Τομέα) (24.536.256,96!!) έως εξαγορά τοπικών κοινωνιών με έργα σαφώς υπερκοστολογημένα (πχ “αποκατάσταση κωδωνοστασίου Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννη Προδρόμου στη Σύμη” 800.000 ευρώ ή “βελτίωση προσβασιμότητας και αναβάθμιση υποδομών του Δικταίου Αντρου” με φορέα υλοποίησης τον Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου, 15.968.714 ευρώ!!).

Για να πάρουμε μια ιδέα για το “γλέντι” που στήθηκε με αυτά τα λεφτά, αρκεί να γκουγκλάρουμε “Αποφάσεις 'Ενταξης Ελλάδα 2.0” και θα βρούμε πολλά “έργα” για τα οποία δίνονται εκατομμύρια, όπως πχ “η ψηφιοποίηση του Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών” (24.600.000 ευρώ), η “προμήθεια και εγκατάσταση διαδραστικών συστημάτων μάθησης” (148.682.400 ευρώ), η “Δημιουργία εταιρικής ταυτότητας (brand) για προϊόντα που σχετίζονται με την ελληνική φύση (1.240.183 ευρώ), η “Οικονομική ενίσχυση για τη διενέργεια πράξεων προληπτικής οδοντιατρικής φροντίδας σε πρόσωπα ηλικίας 6-12 ετών (Dentist pass” (29.816.086 ευρώ), “Διεθνείς εκθέσεις βιβλίου – ενίσχυση της Διεθνούς Παρουσίας” (1.279.200 ευρώ), “Ολοκληρωμένη δράση κατάρτισης και απασχόλησης 15.000 ανέργων ηλικίας 25-45 ετών” (91.725.00 ευρώ), “Ανάπτυξη Αυτόνομων Έξυπνων Τηλεδιαχειριζόμενων Δικτύων Φωτισμού Τεχνολογίας LED στους οδικούς άξονες 13 Περιφερειών για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας” (132.495.841 ευρώ), “Εξωστρέφεια ΑΓΟΡΑΣ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Ντοκιμαντερ Θεσσαλονίκης” (933.840 ευρώ), “Εκσυγχρονισμός του πρωτογενή τομέα” (146,419,098 ευρώ) και πλήθος άλλων.

Η διαχείριση αυτών των τεράστιων κονδυλίων από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τη συναίνεση των κομμάτων της αντιπολίτευσης και χωρίς κανέναν έλεγχο από αυτά, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι αφενός καθόρισε το εκλογικό αποτέλεσμα και έκανε τον χάρτη ολόκληρης της Ελλάδας (πλην του νομού Ροδόπης) να βαφτεί “μπλε” κι αφετέρου ότι θα βλάψουν τη χώρα μας, καθώς θα επιτρέψουν στην εγκληματική αυτή κυβέρνηση να συνεχίσει το καταστροφικό της έργο ενώ θα αφήσουν μηδενικό αποτύπωμα στην οικονομία και δεν θα βελτιώσουν ούτε στο ελάχιστο τη ζωή των ταλαίπωρων πολιτών αυτής της χώρας.

Το σχίσμα της πανδημίας

Ο διαχωρισμός ανάμεσα σε “ψεκασμένους” και “υπεύθυνους πολίτες” ήταν σαφώς κυβερνητική πολιτική (κατ' επιταγή βεβαίως της Κομισιόν), η οποία εφαρμόστηκε με τη συναίνεση (ή έστω την ανοχή) όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Τα λοκντάουν, οι υγειονομικοί περιορισμοί, τα εμβόλια και οι υποχρεωτικότητες οδήγησαν μια μη ευκαταφρόνητη μερίδα πολιτών σε ένα είδος κοινωνικού και πολιτικού αποκλεισμού, καθώς λοιδoρήθηκαν συλλήβδην ως “σκοταδιστές” και “ακροδεξιοί”.

Εμφανές αποτέλεσμα αυτού του διαχωρισμού είναι ότι οι πολίτες που τον καιρό της πανδημίας χαρακτηρίστηκαν “ψεκασμένοι” είναι πλέον δύσκολο να εκπροσωπηθούν πολιτικά από τα κόμματα που ψήφιζαν μέχρι τότε. Στις εκλογές της 21ης Μαϊου οι πολίτες αυτοί είτε ψήφισαν κατά κύριο λόγο νεοπαγή κόμματα ή πολιτικά σχήματα που κατά τη διάρκεια της πανδημίας τάχθηκαν κατά της υποχρεωτικότητας, τα οποία όμως έμειναν εκτός βουλής, είτε απείχαν από την εκλογική διαδικασία, ενώ μια μικρή μερίδα τους ψήφισε το κόμμα Βελόπουλου λόγω της ήπιας στάσης που τήρησε στο θέμα των υγειονομικών περιορισμών, το οποίο και αύξησε την εκλογική του δύναμη κατά 63.045 ψήφους.

Το βάθος αυτού του σχίσματος θα αποδειχθεί με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο οι συνέπειες του σ' αυτήν την εκλογική αναμέτρηση ήταν σημαντικές για δύο λόγους: Ο πρώτος γιατί τα αντιπολιτευόμενα κόμματα έχασαν μια μερίδα του εκλογικού σώματος που αριθμεί γύρω στο ένα εκατομμύριο, η οποία ήταν σαφώς κατά του Μητσοτάκη και επιθυμούσε διακαώς την εκλογική καταβάραθρωση της ΝΔ κι ο δεύτερος γιατί το σχίσμα αυτό συνετέλεσε στη μεγάλη διασπορά των ψήφων, εξ αιτίας της οποίας τα ποσοστά των κομμάτων που δεν κατόρθωσαν να ξεπεράσουν το εκλογικό κατώφλι του 3%, έφθασαν το 16% των ψήφων (στις εκλογές του 2019 το ποσοστό τους ήταν 7,40%) και ενίσχυσαν με 26 πρόσθετες έδρες τη ΝΔ.

Η έλλειψη εναλλακτικού πολιτικού σχεδίου

Ο τρίτος παράγοντας έχει να κάνει με τον σταθερό “ευρωπαϊκό” προσανατολισμό (φανερό ή συγκαλυμμένο) όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης (ούτε του ΚΚΕ εξαιρουμένου), την πλήρη και δουλοπρεπή ευθυγράμμισή τους με τις αποφάσεις της Κομισιόν, καθώς και την πλήρη υποταγή τους στα κελεύσματα του ΝΑΤΟ. Λόγω αυτού του προσανατολισμού αδυνατούν να προβάλλουν οποιοδήποτε εναλλακτικό πολιτικό σχέδιο και περιορίζονται σε επικοινωνιακή πολιτική, όπως είναι τα “κοστολογημένα προγράμματα” του ΣΥΡΙΖΑ, οι “εκθέσεις ιδεών” του Ανδρουλάκη, η πάγια ρητορική περί αγώνων του ΚΚΕ και ο αμφίσημος λόγος του ΜΕΡΑ25.

Ωστόσο, επειδή η έλλειψη πολιτικού σχεδίου ενδημεί στην ελληνική πολιτική σκηνή, οι εν δυνάμει ψηφοφόροι τους έχουν αναπτύξει και τα ανάλογα εκλογικά αντανακλαστικά και πείθονται όλο και λιγότερο. Είναι ενδεικτικό ότι παρά την οργή κατά της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε μόνο 1.184.514 ψήφους, δηλαδή 599.503 ψήφους λιγότερους από τις εκλογές του 2019 και 743.972 ψήφους λιγότερους από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Το ΚΚΕ παρά την υποτιθέμενη νίκη του πήρε μόνο 126.174 ψήφους παραπάνω από τις εκλογές του 2019, το ΜΕΡΑ25 δεν κατόρθωσε κάν να μπει στη Βουλή και ο Ανδρουλάκης παρά την αύξηση των ψήφων που έλαβε, απέχει πολύ από το να αναστηλώσει το παλιό ΠΑΣΟΚ.

Με άλλα λόγια καμιά από τις παραπάνω δυνάμεις δεν μπορεί να στηρίξει την ελπίδα για ένα διαφορετικό μέλλον, ούτε έχει τη δυναμική και τη δυνατότητα να συσπειρώσει τον ελληνικό λαό για να αντιμετωπίσει τη συμπαγή πλέον συσπείρωση της Ν.Δ.

Η σιωπή για τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και η “ανεξήγητη” νίκη της ΝΔ

Από τους τρεις αυτούς παράγοντες ο πρώτος που ήταν και ο καθοριστικός για τη νίκη της ΝΔ, δεν συζητιέται αφενός γιατί εκθέτει ανεπανόρθωτα όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα για ολιγωρία (στην καλύτερη περίπτωση), καθώς δεν δημιούργησαν εγκαίρως θέμα για τον τρόπο διαχείρισής τους από την κυβέρνηση, αφετέρου γιατί είναι δύσκολο να παραδεχθούν ότι κονδύλια από την Ε.Ε μπορεί όχι μόνο να μην ωφελούν, αλλά και να βλάπτουν την ελληνική κοινωνία.

Ωστόσο και οι δύο άλλοι παράγοντες επίσης δεν πρόκειται να τεθούν σε συζήτηση γιατί κανένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσής δεν θέλει να αναγνωρίσει τα τεράστια λάθη του, η διόρθωση των οποίων απαιτεί όχι μόνο γενναία αυτοκριτική, αλλά και χάραξη μιας εντελώς διαφορετικής πολιτικής. 'Ετσι ο μεν ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αναζητά τις αιτίες της ήττας του στη λάθος επικοινωνιακή πολιτική του και το ΚΚΕ να επαναπαύεται στη δόξα της περιστασιακής του νίκης (ενδεικτικές οι δηλώσεις του Γ.Γ του ΚΚΕ Δ. Κουτσούμπα αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων που πανηγύριζε για τη νίκη του κόμματός του, ενώ όλη η Ελλάδα έκλαιγε για το θλιβερό αποτέλεσμα της κάλπης) και τα υπόλοιπα κόμματα να ακολουθούν το παράδειγμά τους ανάλογα με το βαθμό “νίκης” ή ήττας τους.

Εν κατακλείδι: Η ΝΔ νίκησε σ' αυτές τις εκλογές γιατί εφάρμοσε πολύ επιτυχώς την τακτική του “όταν τρώμε δεν μιλάμε και το πιάτο μας κοιτάμε” , καθώς 17,8 δισεκατομμύρια ευρώ σαφώς αρκούν για να ταϊστούν ή έστω να λάβουν ένα καλό μεζέ οι 2.403.918 ψηφοφόροι της. Τα δε υπόλοιπα κόμματα εφάρμοσαν επίσης επιτυχώς μέχρι στιγμής τον κανόνα ότι “η σιωπή είναι χρυσός”.Ωστόσο η αλήθεια μπορεί να κρύβεται εσαεί; Μια σοφή παροιμία λέει ότι ο βήχας, το χρήμα κι ο έρωτας δεν κρύβονται. Και εν προκειμένω το χρήμα είναι πολύ! Τόσο πολύ ώστε να μπορεί να εξαγοράσει τις συνειδήσεις σχεδόν 2,5 εκατομμυρίων ψηφοφόρων και να επιβάλλει για άλλη μια τετραετία μια κυβέρνηση εγκληματιών στην ταλαίπωρη αυτή χώρα....

* Η Στέλλα Πατρώνα είναι δικηγόρος, μέλος του Δικτύου Ενεργών Καταναλωτών – ΔΕΚΑ και της πολιτικής πρωτοβουλίας “ΔΡΟΜΟΣ ΑΝΟΙΧΤΟΣ”