Τετάρτη 29 Μαρτίου 2023

Πλανητοπικότητα: Γεφυρώνοντας το τοπικό με το παγκόσμιο


Στις σημερινές κοινωνίες τα άτομα είναι εγκατεστημένα σε συγκεκριμένο τόπο αλλά σκέφτονται  σαν παγκόσμιοι πολίτες, δηλαδή σαν ενεργοί πολίτες, που αναγνωρίζουν τα παγκόσμια προβλήματα και επιδιώκουν να συμβάλουν στην αντιμετώπισή τους (people live locally, but think globally) (Goffman, 2020: 48). Είμαστε λοιπόν σε θέση να μιλούμε όχι για το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης αλλά για το φαινόμενο της πλανητοπικότητας (glocalization). 

 

Ο όρος πλανητοπικότητα εφαρμόζεται σε ποικίλους τομείς. Καταρχάς, στον τομέα της επικοινωνίας, όπου η επικοινωνία και η πληροφορία διαχέονται σε μια όλο και περισσότερο παγκόσμια κλίμακα αλλά αυτές προσλαμβάνονται πάντα από άτομα που είναι εγκατεστημένα σε συγκεκριμένο χωρο-χρόνο (πλανητική διάδοση-τοπική οικειοποίηση) (Thompson, 1999: 289). Χαρακτηριστικά, η πανδημία του κορωνοϊού επηρέασε κάθε άτομο που βρίσκεται εγκατεστημένο σε οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη. Εφόσον, επιβλήθηκε λοκντάουν σχεδόν σε ολόκληρο τον πλανήτη, οι ανταποκριτές δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν προκειμένου να καλύψουν δημοσιογραφικά τις ειδήσεις γύρω απ’ την πανδημία του κορωνοϊού από οποιοδήποτε μέρος  του πλανήτη. Οι ειδήσεις για την πανδημία του κορωνοϊού που καλύπτονταν  σε τοπικό επίπεδο έπρεπε να φτάσουν μέχρι και το πιο απομακρυσμένο σημείο του πλανήτη, ξεπερνώντας τα σύνορα της εκάστοτε χώρας. Έτσι λοιπόν οι ειδήσεις διαχέονταν από τα τοπικά ειδησεογραφικά πρακτορεία ειδήσεων όπως το PA Media στην Αγγλία ή  το Agencia EFE στην Ισπανία ή το  εγχώριο πρακτορείο ΑΠΕ-ΜΠΕ στα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων όπως το Reuters στην Αγγλία, το AFP στη Γαλλία και το Associated Press στις ΗΠΑ (Reuters.com). Η ενημέρωση λοιπόν φαίνεται ότι δεν σταματά ακόμη και όταν οι συνθήκες είναι αντίξοες προκειμένου η τοπική είδηση να μεταδοθεί παγκοσμίως (τοπική κάλυψη-παγκόσμια μετάδοση). 

 

 Οι ειδήσεις δεν είναι μόνο εγχώριες/εθνικές, ή μόνο διεθνείς° θεωρώ ότι μπορούμε να μιλάμε για πλανητοπικές ειδήσεις (glocal news). Είτε αφορούν ένα παγκόσμιο φαινόμενο, όπως αυτό της ακρίβειας που αναλύω παρακάτω ή αυτό της πανδημίας που ήδη ανέφερα και συνεπώς οι ειδήσεις αφορούν τις εξελίξεις γύρω από αυτή στα πλαίσια της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας πχ. τον τρόπο διαχείρισης της πανδημίας ήτοι τα ληφθέντα κυβερνητικά μέτρα, τον αριθμό των θανάτων, τον αριθμό των νοσηλευόμενων ασθενών ενώ συγχρόνως μεταδίδονται στον πολίτη που είναι εγκατεστημένος σε κάθε γωνιά του πλανήτη, είτε αφορούν ένα εγχώριο φαινόμενο  και επίσης μεταδίδονται σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Χαρακτηριστικά η είδηση για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη ξεπέρασε τα εθνικά σύνορα και μεταδόθηκε παγκοσμίως. Βέβαια,  το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη της 28ης Φεβρουαρίου ίσως δεν μπορεί να θεωρηθεί εγχώριο φαινόμενο καθώς την ίδια περίπου χρονική συγκυρία και άλλα σιδηροδρομικά δυστυχήματα έλαβαν και συνεχίζουν να λαμβάνουν χώρα παγκοσμίως. Ενδεικτικά, στις 03 Φεβρουαρίου εκτροχιάστηκε στο Οχάιο των ΗΠΑ τρένο που μετέφερε χλωριούχο βινύλιο, ένα χημικό προϊόν καρκινογόνο και ιδιαίτερα εύφλεκτο, ενώ χιλιάδες κάτοικοι κλήθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω των τοξικών αναθυμιάσεων (Έθνος, 2023).   Αλλά και στις 15 Μαρτίου στην Αριζόνα των ΗΠΑ εκτροχιάστηκε τρένο το οποίο δεν μετέφερε τελικά επικίνδυνα υλικά αλλά όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων μετέφερε σιρόπι αραβοσίτου (Καθημερινή, 2023).  

 

Εν συνεχεία, ας επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε ένα άλλο παγκόσμιο φαινόμενο, αυτό της ακρίβειας, για το οποίο επίσης οι ειδήσεις είναι πλανητοπικές. Ο πολίτης-καταναλωτής που προγραμματίζει τις αγορές του στα σούπερ μάρκετ,  ξεφυλλίζει εναγωνίως τα φυλλάδια με τις υποτιθέμενες προσφορές, και τις χαρακτηρίζω υποτιθέμενες καθότι  η πλειοψηφία των προσφορών αφορά προϊόντα τα οποία δεν αποτελούν είδη πρώτης ανάγκης  για ένα νοικοκυριό ενώ παράλληλα ακόμη και αν αφορούν είδη πρώτης ανάγκης οι τιμές τους παραμένουν υψηλές παρά την όποια έκπτωση/προσφορά καθώς η έκπτωση στην τιμή των προϊόντων αυτών  είναι αμελητέα και το αποτέλεσμα είναι η τσέπη του ταλαίπωρου καταναλωτή ν’ αδειάζει ταχέως προκειμένου  να καλύψει  ο ίδιος το κόστος βασικών αγαθών που έχει άμεσα ανάγκη.  

 

Ο καταναλωτής τόσο κατά το χρόνο που ξεφυλλίζει τα φυλλάδια με τις προσφορές τους είτε στη φυσική τους μορφή είτε στην ψηφιακή τους μορφή, καθότι αναρτώνται και στους διαδικτυακούς ιστοτόπους των εκάστοτε σούπερ μάρκετ, όσο και κατά την διά ζώσης περιήγησή του στους χώρους των σούπερ μάρκετ αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι σε θέση να επιλέξει τα προϊόντα που έχει ανάγκη και που ο ίδιος επιθυμεί να προσθέσει στο καλάθι του, αλλά τα προϊόντα που το κράτος έχει αποφασίσει για εκείνον ότι πρέπει να τα αγοράσει και τα οποία τα έχει συμπεριλάβει στο “καλάθι του νοικοκυριού”. Αν αποκλίνει θα πρέπει να καλύψει το κόστος με δική του οικονομική ευθύνη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα ζυμαρικά: σε γνωστή αλυσίδα σούπερ μάρκετ το σπαγγέτι ιδιωτικής ετικέτας πωλείται στην τιμή των 0.62 λεπτών σε αντίθεση με το σπαγγετίνι το οποίο αν το προτιμήσει ο  καταναλωτής θα πρέπει να πληρώσει 0.07 λεπτά παραπάνω (ήτοι 0.69 λεπτά για να προσθέσει το εν λόγω ζυμαρικό στο καλάθι του). Θα μπορούσε να πει κανείς που προσεγγίζει το θέμα επιφανειακά “για 0.07 λεπτά θα συζητάμε τώρα; Αυτό είναι ένα μικροποσό”. Μα το ζητούμενο δεν είναι τα 0.07 λεπτά (αν και για ένα άτομο που έχει κοπιάσει για να αποκτήσει το κάθε λεπτό του ευρώ, αναγνωρίζει και την αξία του εκάστοτε λεπτού  δίχως βέβαια αυτό να σημαίνει ότι είναι υποχόνδριο ή ότι αποτελεί μια σύγχρονη εκδοχή του Σκρουτζ Μακ Ντακ) αλλά το γεγονός ότι το κράτος υποδεικνύει στον πολίτη με ποιον τρόπο πρέπει να κινηθεί αγοραστικά. Του υποδεικνύει ότι πρέπει ν’ αγοράσει παραδείγματος χάριν σπαγγέτι και όχι σπαγγετίνι  αν θέλει να εξοικονομήσει έστω αυτό το μικροποσό. Τον κατευθύνει ν’ αγοράσει υποκατάστατα προϊόντων αντί για τα αυθεντικά προϊόντα° παραδείγματος χάριν ν΄αγοράσει λευκό τυρί αντί για τυρί φέτα, ν’ αγοράσει ελαιόλαδο αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα αντί για παρθένο ελαιόλαδο καθότι λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών ο καταναλωτής αδυνατεί να αντεπεξέλθει οικονομικά.    

 

Παράλληλα, ο καταναλωτής δεν είναι σε θέση να κάνει επιλογές ούτε στα κρέατα αλλά ούτε και στα ψάρια. Όσον αφορά στα ψάρια ο καταναλωτής πρέπει να διαγράψει από τη λίστα του ψάρια που παλαιότερα του ήταν γνώριμα και τα συναντούσε ευρέως στα  ψυγεία των σούπερ μάρκετ π.χ. γλώσσα, πέρκα, μπακαλιάρο, γαλέο… Τόσο μια ματιά σε φυλλάδια των σούπερ μάρκετ όσο και μια σύντομη επίσκεψη σε αυτά θα πείσει τον καταναλωτή ότι πρέπει πλέον να εντάξει στο διατροφολόγιο του συγκεκριμένα θαλασσινά, ήτοι γαρίδες και όλες τις παραλλαγές τους (γαρίδες ακέφαλες προβρασμένες, γαρίδες ολόκληρες βρασμένες, γαρίδες γίγας χωρίς κέλυφος, γαρίδες αποφλοιωμένες μεσαίες, γαρίδες αποφλοιωμένες μεγάλες (διατίθενται σε ποικίλα μεγέθη για να ικανοποιήσουν και τον πιο απαιτητικό καταναλωτή), γαρίδες αποφλοιωμένες με ουρά, γαρίδες Ινδίας, γάμπαρη Αργεντινής, γάμπαρη Αιγαίου). Αν δεν είναι γαριδοθιασώτης μπορεί να στραφεί σε άλλα θαλασσινά όπως θράψαλο σε ροδέλες, καλαμάρι ολόκληρο ή κομμένο, σουπιές καθαρισμένες, χταπόδι ολόκληρο ή πλοκάμια χταποδιού, ανάμεικτα θαλασσινά... Από ψάρια τα μόνα που θα δει σε προσφορά είναι καμία τσιπούρα ή κανένα φαγκρί. “Μα πού είναι το κακό; Δεν πρέπει να υπάρχει ποικιλία σε ψάρια και σε θαλασσινά;” μπορεί ν’ αναρωτηθεί ένας εφησυχασμένος πολίτης. Μα ακριβώς αυτό είναι το πρόβλημα° το γεγονός ότι υπάρχει ποικιλία μόνο σε θαλασσινά και όχι και σε ψάρια. Τι ισχύει λοιπόν για τα ψάρια; Αυτά ή είναι διαθέσιμα σε περιορισμένες ποσότητες ή οι τιμές τους είναι μη προσεγγίσιμες για τον καταναλωτή, ο οποίος αναγκαστικά στρέφεται σε μικρά ψαράκια όπως τα γαυράκια, οι σαρδέλες και οι γόπες. Χαρακτηριστικό είναι το ρεπορτάζ του τηλεοπτικού καναλιού Star, την παραμονή της 25ης Μαρτίου, το οποίο αναφέρει ότι λόγω της υψηλής τιμής του μπακαλιάρου οι καταναλωτές στράφηκαν στις γόπες με κόστος 2-3 ευρώ το κιλό.  

 

Εκτός όμως από τα ψάρια που είναι δυσεύρετα και με απλησίαστες τιμές την ίδια μοίρα έχουν και τα κρέατα καθότι οι δυσθεώρητες τιμές του μοσχαρίσιου  κρέατος (περί τα 11-12 ευρώ το κιλό) αλλά και οι γενικότερες αυξήσεις στις τιμές του χοιρινού κρέατος και των πουλερικών τις οποίες αντικρύζει ο  καταναλωτής,  αποτελούν βαρύτατο πλήγμα για το πορτοφόλι του, δίχως να αναμένεται κάποια διέξοδος αλλά αντιθέτως δρομολογούνται περαιτέρω αυξήσεις των τιμών των κρεάτων αλλά και ελλείψεις αυτών.  

 

Τη χαριστική βολή στον καταναλωτή δίνουν οι αυξημένες τιμές στα λαχανικά. Ειδικά στις πατάτες και στα κρεμμύδια. Σε γνωστό σούπερ μάρκετ η τιμή της πατάτας είχε εκτιναχθεί  στα 0.98 λεπτά ενώ τώρα κυμαίνεται στα 0.78 λεπτά.  Τι απέγινε όμως η εγχώρια πατάτα και στη θέση αυτής ο καταναλωτής συναντά πατάτα Αιγύπτου; Ναι, να υπάρχουν και εισαγόμενα προϊόντα στο σούπερ μάρκετ, ως ένδειξη ποικιλίας και προκειμένου να ικανοποιούνται όλα τα καταναλωτικά γούστα αλλά όχι το εισαγόμενο να αντικαθιστά πλήρως το εγχώριο προϊόν και ο καταναλωτής να αδυνατεί να το εντοπίσει στο σούπερ μάρκετ.  

 

 Παράλληλα, για κάποιο χρονικό διάστημα  στο ράφι του ίδιου σούπερ μάρκετ ο καταναλωτής εντοπίζει κρεμμύδι Αυστρίας ενώ ορισμένες μόνο ημέρες συναντά το εγχώριο  κρεμμύδι (π.χ. Βοιωτίας) ενώ συνήθως πρέπει να περιοριστεί  στα κόκκινα κρεμμύδια καθότι τα άσπρα ή ξανθά πολλάκις δεν είναι διαθέσιμα° πλέον  τα άσπρα τα συναντά δύσκολα έως  καθόλου και η τιμή τους είναι αυξημένη εν συγκρίσει με αυτή των κόκκινων κρεμμυδιών. Χαρακτηριστικά στις Φιλιππίνες η τιμή των κρεμμυδιών έχει εκτοξευθεί σε τέτοιο βαθμό που πλέον πωλούνται πιο ακριβά απ’ το κρέας ενώ το κόστος ενός κιλού κρεμμυδιών ξεπερνά  το κατώτατο ημερομίσθιο. Τα κρεμμύδια έχουν μάλιστα καταστεί τόσο περιζήτητο εμπόρευμα ώστε μεταφέρονται και λαθραία στη χώρα. Οι τελωνειακοί τα εντοπίζουν  κρυμμένα σε κοντέινερ που υποτίθεται ότι περιέχουν ρούχα ή σε κουτιά ζαχαροπλαστικής  (Καθημερινή, 2023).  

 

Η ακρίβεια αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο και εμείς όντας εγκατεστημένοι σε διάσπαρτα μέρη της Ελλάδας, λαμβάνουμε τις πληροφορίες και  ενημερωνόναστε για τις εξελίξεις γύρω απ’ το θέμα  της ακρίβειας από οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη και αν προέρχονται, καθότι αυτές διαχέονται σε παγκόσμια κλίμακα αλλά προσλαμβάνονται πάντα από άτομα που είναι εγκατεστημένα σε συγκεκριμένες χωροχρονικές εντοπιότητες. 

  

Ελλείψεις όμως υπάρχουν και στα φάρμακα. Συγκεκριμένα, ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Αττικής (ΦΣΑ) σε ανακοίνωσή του  πριν από λίγες ημέρες σημειώνει: «Φάρμακα πρώτης ανάγκης εξακολουθούν να απουσιάζουν από τα ράφια φαρμακείων και να αναγκάζουν τους πολίτες να τηλεφωνούν σε φαρμακεία μήπως και ανακαλύψουν τα φάρμακά τους» (Καθημερινή, 2023). Το φαινόμενο όμως δεν είναι μόνο εγχώριο. Και σ’ άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρατηρείται έλλειψη φαρμάκων και συγκεκριμένα αντιβιοτικών, αντιβηχικών σιροπιών και παρακεταμόλης  (Politico, 2023). 

 

  Έπειτα, την πλανητοπικότητα τη συναντάμε και  στον τομέα των επιχειρήσεων όπου διεθνείς επιχειρήσεις προσαρμόζονται στις  ανάγκες του εκάστοτε τοπικού πληθυσμού (Goffman, 2020: 49). Ενδεικτικά, τα McDonald’s προσαρμόζουν το μενού τους ανάλογα με τη χώρα στην οποία βρίσκεται το υποκατάστημά τους, αλλά και το Netflix, ως συνδρομητική υπηρεσία streaming δίνει τη δυνατότητα στα μέλη του να έχουν πρόσβαση σε τηλεοπτικό και κινηματογραφικό περιεχόμενο το οποίο ποικίλει ανάλογα με τη χώρα στην οποία μεταδίδεται το πρόγραμμά του. Προσαρμόζει λοιπόν το περιεχόμενό του στις ανάγκες των τοπικών ακροατηρίων.   

 

Ακολούθως, η πλανητοπικότητα εφαρμόζεται και στον τομέα της περιβαλλοντικής πολιτικής με αντιπροσωπευτικά παραδείγματα την πρωτοβουλία των “Μεταβατικών Πόλεων” (Transition Towns) και το κίνημα των “Αργών Πόλεων” (Cittaslow) (Goffman, 2020: 49).  Το κίνημα των “Αργών Πόλεων” ξεκίνησε στην πόλη Ορβιέτο της Ιταλίας το 1999,  αποτελώντας ένα μέσο αντίδρασης στους γρήγορους ρυθμούς ζωής που προωθούν οι σύγχρονες κοινωνίες των πόλεων. Το κίνημα επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες  ενώ μέλη του κινήματος αποτελούν 287 πόλεις από ολόκληρο τον κόσμο.  Βάση του κινήματος αυτού αποτέλεσε το κίνημα του “Αργού Φαγητού” (Slow Food) το οποίο ξεκίνησε το 1986 με στόχο την προώθηση του τοπικού φαγητού και της παραδοσιακής κουζίνας, την έμφαση στην ποιότητα του φαγητού και όχι στην ποσότητα. Βρίσκεται στον αντίποδα του “Γρήγορου Φαγητού” (Fast Food) και εξαπλώθηκε και αυτό σε ολόκληρο τον κόσμο. Ακολουθεί, το κίνημα των “Μεταβατικών Πόλεων” το οποίο  ξεκίνησε το 2005 και η πρώτη “Μεταβατική Πόλη” ιδρύθηκε στο Totnes, η οποία είναι μια μικρή πόλη στην καρδιά του Νότιου Ντέβον της Αγγλίας. Οι λόγοι ανάπτυξης του κινήματος ήταν η εξάντληση των αποθεμάτων των ορυκτών καυσίμων, η αύξηση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα και η κλιματική αλλαγή εν γένει  που είναι απειλητική για την ανθρώπινη ζωή καθώς και η οικονομική αστάθεια. Οι λόγοι αυτοί κατέστησαν αναγκαία τη δημιουργία ισχυρών και αυτάρκων κοινωνιών  (Clifford, 2020). Το κίνημα διαδόθηκε σε περισσότερες από 50 χώρες του πλανήτη και προσαρμόστηκε  στις ανάγκες της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας.  

 

Απ’ τα κινήματα των “Μεταβατικών  Πόλεων” και των “Αργών Πόλεων” που αποτέλεσαν πρωτοβουλία των ίδιων των πολιτών φτάνουμε στις “Πόλεις των 15 λεπτών” το μοντέλο των οποίων σχεδιάζουν να υλοποιήσουν οι κυβερνήσεις ολοένα και περισσότερων χωρών, με στόχο την καλύτερη ποιότητα ζωής για τους κατοίκους των πόλεων (καθότι η κυκλοφοριακή συμφόρηση θα είναι παρελθόν αφού οι κάτοικοι θα μετακινούνται είτε με τα πόδια, είτε με το ποδήλατο και συνεπώς και ο αέρας που θα αναπνέουν θα είναι πιο καθαρός, με λιγότερους  ατμοσφαιρικούς ρύπους) αλλά και την κάλυψη όλων των βασικών τους αναγκών σε κοντινή απόσταση 15 περίπου λεπτών. Η ιδέα ανήκει στον Κάρλο Μορένο, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, ο οποίος το 2016 δήλωσε ότι “Είτε πρόκειται για τη μετακίνηση από και προς τη δουλειά, είτε προς τα καταστήματα, τα σχολεία, το ιατρείο, τα γήπεδα, τα πάρκα, τα εστιατόρια ή τα πολιτιστικά ιδρύματα, όλα έχουν να κάνουν με την πρόσβαση για όλους οποιαδήποτε στιγμή” (Καθημερινή, 2023).  

 

 Και ενώ το εγχείρημα φαίνεται να έχει ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό, έχει δηλαδή ως πρωταρχικό στόχο να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των πολιτών και να τους εξασφαλίσει μια καλύτερη ποιότητα ζωής, δεν μπορούμε ν’ αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να έχει εν τέλει ελεγχοκεντρικό προσανατολισμό, δηλαδή να έχει ως στόχο τον έλεγχο της ζωής των πολιτών καθότι αν τελικά υλοποιηθεί θα πρόκειται για αθέμιτο περιορισμό στην ελευθερία της κίνησης των πολιτών, η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 5, παρ. 4 του Συντάγματος, βάσει του οποίου: “Απαγορεύονται ατομικά διοικητικά μέτρα που περιορίζουν σε οποιονδήποτε Έλληνα την ελεύθερη κίνηση ή εγκατάσταση στη Χώρα, καθώς και την ελεύθερη έξοδο και είσοδο σ’ αυτήν. Τέτοιου περιεχομένου περιοριστικά μέτρα είναι δυνατόν να επιβληθούν μόνο ως παρεπόμενη ποινή με απόφαση ποινικού δικαστηρίου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανάγκης και μόνο για την πρόληψη αξιόποινων πράξεων, όπως νόμος ορίζει”. Στην ερμηνευτική δήλωση που υπάρχει κάτω απ’ το  ίδιο άρθρο αναφέρεται επίσης ότι είναι επιτρεπτή η λήψη με νόμο περιοριστικών μέτρων,  για την προστασία της δημόσιας υγείας.   

 

Ασφαλώς και υπάρχει επιτακτική ανάγκη να αυξηθούν οι χώροι πρασίνου και οι παιδικές χαρές, ασφαλώς και πρέπει να μειωθεί η χρήση των αυτοκινήτων  αλλά θα πρέπει να υιοθετούνται μέτρα που τηρούν την αρχή της αναλογικότητας δίχως να περιστέλλουν αθέμιτα την ελευθερία της κίνησης. Μπορούν δηλαδή να υιοθετηθούν άλλα μοντέλα μετακίνησης (δημόσιες συγκοινωνίες, ποδήλατα ή αντικατάσταση των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν με υβριδικά αυτοκίνητα) δίχως οι  γειτονιές να μετατραπούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης αιχμαλώτων (τύπου γκέτο Βαρσοβίας, στρατόπεδο Άουσβιτς...) στα οποία ο πολίτης επιτρέπεται να εξέλθει για προαυλισμό και εν συνεχεία να επιστρέψει στο κελί του (ήτοι στο διαμέρισμά του) διανύοντας αποστάσεις που δεν ξεπερνούν τα 15 λεπτά.   

  

Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι πράγματι οι  “πόλεις των 15 λεπτών” έχουν ως γνώμονα την εξυπηρέτηση των πολιτών και την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά υπάρχουν ενδείξεις που μας προβληματίζουν και μας δημιουργούν την αίσθηση ότι στόχος είναι η εγκαθίδρυση ενός Πανοπτικού που θα έχει κυρίαρχο ρόλο στη ζωή των πολιτών, δίχως τη συναίνεση αυτών, γεγονός που θα συμβάλλει στον περιορισμό θεμελιωδών τους δικαιωμάτων. Χαρακτηριστικά, με γνώμονα την προστασία της δημόσιας υγείας, οι κυβερνήσεις  επιβάλλουν περιορισμούς και απαγορεύσεις στους ιδιοκτήτες οικόσιτων ζώων. Περιορίζονται πλέον και ο χώρος που θα μπορεί κάποιος να έχει οικόσιτα ζώα αλλά και ο αριθμός αυτών. Την αρχή έκανε η Περιφέρεια Κρήτης, με απόφαση που δημοσίευσε στη “Διαύγεια” στις 8/3 με τίτλο “Καθορισμός οικόσιτων ζώων και πτηνών στις πόλεις και τα χωριά της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου Κρήτης” (Νέα Κρήτη, 2023).   

 

Ασφαλώς και θα πρέπει να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, το ερώτημα όμως  είναι αν  πράγματι οι συγκεκριμένοι περιορισμοί επιβάλλονται για λόγους υγιεινής και  αποτροπής των ανεξέλεγκτων εκτροφών ζώων σε αυλές ή μήπως πρόκειται για μια ακόμη αθέμιτη κρατική επέμβαση και παραβίαση της ιδιωτικής ζωής και του οικιακού ασύλου του ατόμου. Και το φαινόμενο αυτό επίσης δεν είναι εγχώριο καθότι στη Βρετανία οι πολίτες που διατηρούν πτηνά στις αυλές τους θα πρέπει να τα δηλώνουν στο κράτος και μάλιστα να επικαιροποιούν τη δήλωση αυτή ετησίως συμπεριλαμβάνοντας λεπτομέρειες όπως τον τόπο εκτροφής, το είδος των πτηνών, τον αριθμό τους και τη χρήση για την οποία προορίζονται με στόχο την αντιμετώπιση της γρίπης των πτηνών (The Guardian, 2023). Ο εκάστοτε ιδιοκτήτης οικόσιτων ζώων γνωρίζει ποια μέτρα πρέπει να λάβει για να εξασφαλίσει την τήρηση των κανόνων  υγιεινής στους χώρους όπου διατηρεί τα οικόσιτα ζώα του και δεν απαιτείται να του το υπενθυμίσει το κράτος εκδίδοντας ένα ΦΕΚ, δίχως να έχει προηγηθεί προηγούμενη συζήτηση των κυβερνώντων με τους ιδιοκτήτες των οικόσιτων ζώων   στις τοπικές κοινωνίες προκειμένου να είναι βέβαιο ότι οι ιδιοκτήτες αυτοί δεν θα υποστούν βαρύτατο πλήγμα στις κτηνοτροφικές τους δραστηριότητες μέσω των οποίων εξασφαλίζουν το βιοπορισμό τους. Πρόκειται για μια γενική, υπέρμετρα αυστηρή απαγόρευση που δεν λαμβάνει υπόψιν τις ανάγκες των κατοίκων στα χωριά της Κρήτης. Και μάλιστα πλήγμα βαρύ υφίστανται και οι καταναλωτές καθώς ενώ υπάρχουν ελλείψεις  σε κρέατα, αυγά και άλλα ζωτικά κτηνοτροφικά προϊόντα, των οποίων οι τιμές τους έχουν εκτοξευθεί, επιβάλλονται τέτοιου είδους αυστηροί περιορισμοί στις πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.         

 

Καταληκτικά, η πλανητοπικότητα εφαρμόζεται σε ποικίλους τομείς της καθημερινότητάς μας,   αλλά και οι κρατικές παρεμβάσεις ασκούνται σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης ζωής. Ως ενεργοί και κριτικά σκεπτόμενοι πολίτες που επιδιώκουμε να είμαστε ενημερωμένοι όχι μόνο για τα εθνικά αλλά και για τα  διεθνή ζητήματα, γεγονός που μας το επιτρέπει η πλανητοπικότητα, πρέπει να είμαστε διαρκώς σε εγρήγορση και να προβληματιζόμαστε για τους εκάστοτε κυβερνητικούς περιορισμούς που επιβάλλονται με γνώμονα είτε  την προστασία της δημόσιας υγείας είτε την προστασία του περιβάλλοντος χωρίς να έχει προηγηθεί η απαιτούμενη στάθμιση ανάμεσα στα επιβαλλόμενα μέτρα και στα δικαιώματα των πολιτών που περιορίζονται, καθότι ασφαλώς τα ατομικά δικαιώματα υπόκεινται σε περιορισμούς αρκεί όμως αυτοί να μην είναι υπέρμετρα αυστηροί, αλλά να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας (να είναι κατάλληλοι, αναγκαίοι,  και  ανάλογοι εν στενή εννοία). Οι αόριστες και γενικές επικλήσεις του δημοσίου συμφέροντος (π.χ. για όφελος της δημόσιας υγείας και της  προστασίας του περιβάλλοντος) ενδέχεται μελλοντικά να οδηγήσουν σε ολοένα και αυξανόμενους περιορισμούς των δικαιωμάτων μας.     

 

Χριστίνα Σ. 

Απόφοιτη τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ ΕΚΠΑ και τριτοετής φοιτήτρια Νομικής ΕΚΠΑ

 

 

        ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ  ΠΗΓΕΣ:  

 

         ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΕΣ ΠΗΓΕΣ: 

 

 


 


 

στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)