Νομικές κινήσεις για την ακύρωση του προστίμου των 100 ευρώ

Οι νομικές κινήσεις που μπορούν να γίνουν μετά την επιβολή του προστίμου των 100 ευρώ είναι οι εξής:

Υποβολή αίτησης ανάκλησης τους προστίμου

Προσφυγή ουσίας στα διοικητικά δικαστήρια

Αίτηση Ακύρωσης στο ΣτΕ

( 1 ) Ως προς την Αίτηση ανάκλησης του προστίμου.

Ο ν. 4865/2021 (ΦΕΚ Α 238/4.12.2021) για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού καθώς και η ΚΥΑ που εκδόθηκε για την εφαρμογή του δεν προβλέπουν τη δυνατότητα άσκησης ειδικής διοικητικής ή ενδικοφανούς προσφυγής.

Ωστόσο το άθρο 24 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999) στην περίπτωση που δεν προβλέπεται από τις σχετικές διατάξεις η δυνατότητα άσκησης διοικητικής ή ενδικοφανούς προσφυγής, ορίζει ότι “ο ενδιαφερόμενος, για την αποκατάσταση υλικής ή ηθικής βλάβης των εννόμων συμφερόντων του που προκαλείται από διοικητική πράξη, μπορεί, για οποιονδήποτε λόγο, με αίτησή του, να ζητήσει είτε από τη διοικητική αρχή η οποία εξέδωσε την πράξη, την Ανάκληση ή την τροποποίησή της (αίτηση θεραπείας), είτε, από την αρχή η οποία προϊσταται εκείνης που εξέδωσε την πράξη, την ακύρωσή της (ιεραρχική προσφυγή).

Η άσκηση αυτής της αίτησης, σύμφωνα με το άρθρο 67 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας διακόπτει για μια μόνο φορά την προθεσμία άσκησης προσφυγής κατά της υποκείμενης σ' αυτή πράξης επιβολής κυρώσεων. Η προθεσμία αυτή αρχίζει εκ νέου μετά την πάροδο 30 ημερών από την υποβολή της αίτησης, εάν δεν εκδοθεί και κοινοποιηθεί στον ενδιαφερόμενο ή δεν λάβει γνώση ο τελευταίος της απορριπτικής επ' αυτής απόφασης πριν από την παρέλευση της εν λόγω προθεσμίας.

Τέλος σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 24 παράγραφος 4Α 'του ν. 4865/2021, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 63 παρ. 1 ν. 4886/2022 (ΦΕΚ Α 12/24.1.2022), προβλέπεται ότι “ο υπόχρεος στην καταβολή του προστίμου, εφόσον αμφισβητεί την πράξη επιβολής του, έχει δικαίωμα να προσβάλλει αυτήν ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων με προσφυγή ουσίας. Το ίδιο ισχύει και για τη ρητή απορριπτική απόφαση επί της αίτησης ανάκλησης της πράξης επιβολής προστίμου ή για τη σιωπηρή απόρριψη της, η οποία τεκμαίρεται μετά την πάροδο άπρακτων ενενήτα (90) ημερών

Από τα παραπάνω συνάγεται (α) ότι έχουμε δικαίωμα να ασκήσουμε αίτηση ανάκλησης της πράξης επιβολής του προστίμου στην ΑΑΔΕ και (β) ότι ο νόμος δεν τάσσει προθεσμία για την άσκησή της. Ωστόσο είναι ορθό να την ασκήσουμε εντός προθεσμίας 60 ημερών, δηλαδή εντός της προθεσμίας για την άσκηση προσφυγής ουσίας στα διοικητικά δικαστήρια, καθώς στην περίπτωση αυτή θα διακοπεί η προθεσμία άσκησης προσφυγής, η οποία θα ξεκινήσει εκ νέου μετά την πάροδο 90 ημερών.

Η άκσηση αυτής της αίτησης δεν πρέπει να συγχέεται με την ενδικοφανή προσφυγή στην ΑΑΔΕ που ασκείται ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (Δ.Ε.Δ.), καθώς αυτή εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013), στον οποίο όμως δεν εμπίπτει το συγκεκριμένο πρόστιμο.

(Για το πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας δείτε το άρθρο 2 του ν. 4174/2013

Φορολογικές διαδικασίες και άλλες διατάξεις. ΦΕΚ Α' 170/26-07-2013)

Η υποβολή αυτή της αίτησης δεν έχει παράβολο, διότι δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο από το νόμο.

(2) Ως προς την διοικητική προσφυγή ουσίας

Ασκείται εντός προθεσμίας 60 ημερών από την κοινοποίηση της πράξης επιβολής προστίμου και η προθεσμία της διακόπτεται και αρχίζει εκ νέου κατά τα προαναφερόμενα εφόσον ασκηθεί Αίτηση Ανάκλησης.

Αυτό που απασχολεί είναι το κόστος της καθώς έχει παράβολο 100 ευρώ στο Ελληνικό Δημόσιο + Δικηγορική αμοιβή + κρατήσεις υπέρ Δ.Σ. , ΕΦΚΑ, ΤΑΧΔΙΚ + ΦΠΑ κατά την κατάθεσή της, καθώς και δικηγορική αμοιβή + κρατήσεις υπέρ Δ.Σ. , ΕΦΚΑ, ΤΑΧΔΙΚ + ΦΠΑ κατά τη συζητήσή της.

Επισημαίνω ότι μόνο το ύψος της αμοιβής εξαρτάται από την καλή θέληση του δικηγόρου καθώς τα υπόλοιπα ποσά αποτελούν δαπάνες και υπολογιζόνται χονδρικά στο ποσό των 300 ευρώ + παράβολο 100.

Το ερώτημα που τίθεται επανειλημμένα είναι αν μπορεί να ασκηθεί μια συλλογική προσφυγή, ώστε να επιμερισθεί το κόστος. Η άποψή μου επί του συγκεκριμένου ζητήματος είναι ότι δυστυχώς δεν γίνεται διότι δεν υπάρχει ομοδικία σύμφωνα με το άρθρο 115 Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας καθώς κάθε προσφεύγων προσβάλλει διαφορετική πράξη.

Επισημαίνω ότι συλλογικές προσφυγές ή αγωγές για μισθούς, συντάξεις κλπ είναι παραδεκτές γιατί προβλέπεται ρητά στο νόμο (άρθρο 115 Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας).

Ωστόσο προς μείωση του κόστους (δηλαδή να καταβληθεί μόνο το παράβολο και τα ένσημα που απαιτούνται για την άσκηση της προσφυγής) μπορεί να γίνει χρήση της διάταξης του άρθρου 27 παρ. 2 Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας που επιτρέπει την άσκηση προσφυγή και τη διενέργεια διαδικαστικών πράξεων χωρίς εκπροσώπηση δικηγόρου όταν το αντικείμενο της προσφυγής δεν υπερβαίνει το ποσό των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ.

(3) Ως προς την Αίτηση Ακυρώσης στο ΣτΕ

Στην περιπτωση αυτή επιτρέπεται η συλλογική άσκησή της, συνεπώς θα υπάρχει και επιμερισμός του κόστους, το οποίο σαφώς είναι κατά πολύ μεγαλύτερο.

Ωστόσο μέχρι τώρα έχει εκφρασθεί σοβαρός προβληματισμός αν είναι η ενδεδειγμένη ενέργεια λόγω της απόφασης που ήδη έχει εκδοθεί από το ΣτΕ σχετικά με την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού των υγειονομικών.

Ως προς το ζήτημα αυτό θεωρώ ότι πρέπει να λάβουμε υπ' όψη μας ότι (α) πρόκειται για διαφορετικά νομοθετήματα. (β) η ΚΥΑ για τη διαδικασία επιβολής του προστίμου είναι κραυγαλέα αντισυνταγματική και παράνομη και περιέχει διατάξεις που τη στερούν από οποιοδήποτε έρεισμα (και σοβαρότητα πχ οι εξαιρέσεις) (γ) μέχρι στιγμής γνωρίζουμε μόνο το διατακτικό και όχι το σκεπτικό της απόφασης, το οποίο εξ όσων γνωρίζω δεν έχει δημοσιευθεί ακόμα και πιθανότατα να στηρίζεται μόνο σε (υποτιθέμενες) επαγγελματικές υποχρεώσεις των υγειονομικών, προϋπόθεση η οποία δεν ισχύει στην περίπτωσή μας και (δ) είναι πλέον και επίσημα παραδεκτό ότι ο εμβολιασμός δεν προστατεύει από τη νόσηση.

Κατά την άποψή μου λοιπόν πρέπει να ασκηθεί και το μόνο, αλλά σημαντικό πρόβλημα είναι το θέμα του χρόνου, καθώς η προθεσμία των 60 ημερών έχει αρχίσει από τις 12.2.2022.

Τέλος υπάρχουν πολλά θέματα που τρέχουν ταυτόχρονα, όπως το θέμα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, για τα οποία πρέπει να ακολουθήσουν κάποιες ενέργειες προκειμένου να κατορθώσουμε να ενεργοποιηθεί η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

                                                                                             Στέλλα Πατρώνα

                                                                        Δικηγόρος, μέλος της συντακτικής ομάδας 

                                                                         του Δικτύου Ενεργών Καταναλωτών Δ.Ε.ΚΑ