Χωρίς τη φυσική παρουσία του Δημοσίου και συγκεκριμένα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), το οποίο αποτελεί το “δικηγόρο”, τον εκπρόσωπο του Δημοσίου (Σ. άρθρο 100Α) πραγματοποιήθηκε η δίκη για την κατάργηση του προστίμου στους πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 60ο έτος ηλικίας τους και δεν έχουν εμβολιαστεί κατά του κορωνοϊού COVID-19.
Οι 18 προσφεύγοντες είχαν καταθέσει στις 4 Μαρτίου του τρέχοντος έτους αιτήσεις ακύρωσης κατά της ΚΥΑ (ΓΠ.οικ. 7586/2022) με την οποία προβλέφθηκε η διαδικασία για την επιβολή μηνιαίου προστίμου 100 ευρώ στους πολίτες ηλικίας άνω των 60 ετών, οι οποίοι επέλεξαν να μην εμβολιαστούν και για όσο διάστημα παραμένουν ανεμβολίαστοι. Οι αιτήσεις των 18 προσφευγόντων πολιτών συζητήθηκαν στις 8 Απριλίου ενώπιον του ΣτΕ και αναμφίβολα το αποτέλεσμα θα τους δικαιώνει, όπως θα δικαιώνει και όσους πολίτες τάσσονται κατά της θέσπισης του υποχρεωτικού εμβολιασμού και κατά της επιβολής διοικητικής κύρωσης σε μη εμβολιασμένους πολίτες ηλικίας άνω των 60 ετών.
Το ότι το Δημόσιο δεν προσκόμισε στοιχεία (φάκελο) ενώ παράλληλα δεν είχε φυσική παρουσία στο ΣτΕ καταδεικνύει ότι δεν ήταν σε θέση να αντικρούσει τα επιχειρήματα των προσφευγόντων που τάσσονται κατά της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού , καθότι ο νόμος για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό και η ΚΥΑ που εκδόθηκε για την εφαρμογή του έχουν αντισυνταγματικό χαρακτήρα, καθώς - κατά την προσωπική μου γνώμη - ο υποχρεωτικός εμβολιασμός προσκρούει στα ακόλουθα άρθρα του Συντάγματος:
Καταρχάς, στο άρθρο 2 Σ βάσει του οποίου “ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας”. Ο εμβολιασμός χωρίς τη θέληση του ατόμου, δηλαδή η αθέλητη επέμβαση στο σώμα του (ιατρική πράξη) και η επιβολή οποιασδήποτε κύρωσης σε περίπτωση άρνησης εμβολιασμού έρχεται σε σύγκρουση με την προστασία της αξίας του ανθρώπου.
Έπειτα, προσκρούει στην παράγραφο 1 του άρθρου 5 Σ βάσει του οποίου: “Kαθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Xώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη”. Βλέπουμε ότι στην παράγραφο 1 του άρθρου 5 Σ με μια γενική ρήτρα περιορισμού προς όφελος των δικαιωμάτων τρίτων («εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων»), διατυπώνεται ότι η ελευθερία, την οποία κατοχυρώνει το Σύνταγμα, δεν καταλήγει σε ένα απόλυτο δικαίωμα κάθε προσώπου να είναι ανά πάσα στιγμή ελεύθερο από οποιαδήποτε περιορισμό. Είναι διαφορετικό όμως να θεσπίζονται περιορισμοί για όσους πολίτες επιλέγουν να μην εμβολιαστούν και διαφορετικό να ασκείται σε αυτούς σωματικός καταναγκασμός και εμμέσως πλην σαφώς να απειλούνται και να εκβιάζονται προκειμένου να εμβολιαστούν. Με αυτόν τον τρόπο καταλύεται η προσωπικότητα του ατόμου και απόλλυται το δικαίωμα στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας καθώς και το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του σώματος. Κάθε άνθρωπος δύναται ελεύθερα να αποδεχθεί ή να αρνηθεί ιατρικές πράξεις από τρίτους που παρεμβαίνουν στην οντότητά του.
Ακολούθως, αντίκειται στην παράγραφο 1 του άρθρου 9 Σ βάσει του οποίου: “H ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη” και στο άρθρο 9Α Σ βάσει του οποίου: “Καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων” καθώς διενεργείται συλλογή και επεξεργασία ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων που αφορούν την υγεία των πολιτών. Οι υπέρμαχοι του υποχρεωτικού εμβολιασμού δύνανται να υποστηρίξουν ότι δικαιολογείται η επέμβαση στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής, αν το προβλεπόμενο υπό του νόμου μέτρο αποτελεί μέτρο το οποίο, σε μία δημοκρατική κοινωνία, είναι αναγκαίο για την υγεία και την προστασία των δικαιωμάτων των άλλων. Βάσει και της παραγράφου 4 του άρθρου 25 Σ “το Kράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης”. Άρα με γνώμονα το καθήκον προστασίας της υγείας όλων των μελών της κοινωνίας, και ιδιαίτερα των ευάλωτων, δικαιολογείται να επιβληθεί σε ένα τμήμα του πληθυσμού ο υποχρεωτικός εμβολιασμός.
Εντούτοις, με βάση την παρ. 1 εδ. δ' του άρθρου 25 Σ: “Oι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα του ατόμου πρέπει να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας”. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν διακινδυνεύεται άμεσα η δημόσια υγεία, απλώς προβάλλεται το επιχείρημα ότι ενδέχεται αυτή να τεθεί σε κίνδυνο σε περίπτωση που νοσήσουν οι ανεμβολίαστοι πολίτες ηλικίας άνω των 60 ετών και χρειαστεί να διασωληνωθούν στις ΜΕΘ επιβαρύνοντας έτσι υπέρμετρα το ΕΣΥ. Το επιχείρημα αυτό έχει πιθανολογικό χαρακτήρα και συνεπώς δεν είναι δυνατόν να επιβάλλουμε ένα τόσο αυστηρό μέτρο ,όπως η επιβολή διοικητικού προστίμου στηριζόμενοι σε πιθανότητες.
Το αντεπιχείρημα ότι οι νοσηλείες εμβολιασμένων πολιτών είναι πιο σπάνιες και ότι αν νοσήσουν δεν θα νοσήσουν βαριά επίσης καταρρίπτεται καθώς οι νοσηλείες εμβολιασμένων πολιτών αυξάνονται σταδιακά, είτε λόγω του ότι προκύπτουν διαρκώς νέες παραλλαγές του ιού, είτε κυρίως επειδή πέρασε σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα από την ολοκλήρωση του εμβολιαστικού τους κύκλου. Η παρεχόμενη δια του εμβολίου προστασία φθίνει και συνεπώς ολοένα και περισσότεροι πολίτες οι οποίοι είναι πλήρως εμβολιασμένοι δύνανται να έρθουν σε επαφή με τον κορωνοϊό, να νοσήσουν και να χρειαστεί να διασωληνωθούν εξίσου με όσους πολίτες παραμένουν ανεμβολίαστοι. Ενδεικτικά αναφέρω ότι με βάση τα στοιχεία του ΕΟΔΥ για το διάστημα από 1 έως 9 Απριλίου του 2022, την 1 Απριλίου μεταξύ των ασθενών που νοσηλεύονταν διασωληνωμένοι, 210 (59.83%) ήταν ανεμβολίαστοι ή μερικώς εμβολιασμένοι και 141 (40.17%) ήταν πλήρως εμβολιασμένοι ενώ στις 9 Απριλίου μεταξύ των ασθενών που νοσηλεύονταν διασωληνωμένοι, 200 (55.4%) ήταν ανεμβολίαστοι ή μερικώς εμβολιασμένοι και 161 (44.6%) πλήρως εμβολιασμένοι. Μπορεί να είναι υψηλότερος ο αριθμός των ανεμβολίαστων πολιτών που διασωληνώνονται, διαπιστώνουμε όμως ότι και ο αριθμός των εμβολιασμένων πολιτών είναι σταδιακά αυξανόμενος. Συνεπώς, ούτε η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού ηλικίας άνω των 60 ετών, αλλά ούτε και η ολοκληρωτική (100%) εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού δεν θα μπορούσε να αποτελέσει ποτέ βέλτιστη στρατηγική. Εάν εμβολιαστεί το σύνολο του πληθυσμού, το σύνολο των διασωληνωμένων θα είναι πλήρως εμβολιασμένοι, είτε επειδή το εμβόλιο δεν παρέχει απόλυτη προστασία είτε επειδή υπάρχουν ειδικές κατηγορίες πληθυσμού (π.χ. ανοσοκατεσταλμένοι, άτομα με χρόνιες παθήσεις) που δεν μπορούν να καλυφθούν πλήρως από αυτό καθώς δεν θα εμφανίζουν την απαιτούμενη ανοσολογική απόκριση.
Επιπλέον, παραβιάζεται και η αρχή της ισότητας των πολιτών όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 παρ. 1 Σ (“Oι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου”) καθώς αφενός οι ανεμβολίαστοι πολίτες άνω των 60 ετών υφίστανται μια δυσμενή διάκριση και μια δυσμενή μεταχείριση απλώς και μόνο λόγω της επιλογής τους να μην εμβολιαστούν δεδομένου ότι συλλογική ανοσία είναι αδύνατο να επιτευχθεί μέσω των εμβολίων αυτών, ενώ αφετέρου επωμίζονται τεράστια οικονομικά βάρη σε σύγκριση με τους υπόλοιπους συμπολίτες τους. Πολλοί από τους μη εμβολιασμένους πολίτες άνω των 60 ετών συμμετέχουν λίγο ή και καθόλου στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή του τόπου, έχουν χαμηλά εισοδήματα στην πλειονότητά τους ή/και χρόνια προβλήματα υγείας. Για τους πολίτες που έχουν μηδενικά ή χαμηλά εισοδήματα το πρόστιμο αυτό είναι δυσβάσταχτο, ενώ για κάποιους με διαθέσιμο υψηλό εισόδημα, είναι αμελητέο και άμοιρο προβληματισμού. Βεβαίως, δεν θα πρέπει να διαλάθει της προσοχής μας η επαναληπτικότητα του προστίμου. Η καταβολή του προστίμου των εκατό ευρώ επί πολλούς μήνες, για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η πανδημία, αποτελεί ένα τρομερά επαχθές μέτρο σε συνδυασμό με τις δυσθεώρητες δαπάνες που υποχρεούται να καταβάλει ο μη εμβολιασμένος πολίτης άνω των 60 ετών για αλλεπάλληλα ράπιντ τεστ προκειμένου να εξασφαλίσει ισότιμη συμμετοχή στο δημόσιο βίο.
Ακoλούθως, εξαιρούνται από την εφαρµογή του υποχρεωτικού µέτρου του εµβολιασµού κατά του COVID-19 οι πολίτες εκείνοι που έχουν αποδεδειγµένα λόγους υγείας που εµποδίζουν τη διενέργεια του εµβολίου και συγκεκριµένα: σοβαρή αλλεργική αντίδραση, διαγνωσµένη αλλεργία, σύνδροµο θρόµβωσης µε θροµβοπενία, ιστορικό θροµβοπενίας, διάγνωση περικαρδίτιδας ή µυοκαρδίτιδας. Υπάρχουν όμως και άτομα που έχουν χρόνια προβλήματα υγείας τα οποία δεν εμπίπτουν στον κατάλογο των ατόμων που εξαιρούνται και ενδέχεται να εμβολιαστούν αναγκαστικά για να αποφύγουν το πρόστιμο και στη συνέχεια να εκδηλώσουν κάποια άγνωστη και επικίνδυνη για την υγεία τους και τη ζωή τους παρενέργεια. Αυτό βέβαια ισχύει και για όσα άτομα δεν έχουν κάποιο υποκείμενο νόσημα. Απλώς όσοι έχουν προβλήματα υγείας θεωρούνται πιο επιρρεπείς στην εκδήλωση κάποιας ανεπιθύμητης ενέργειας του εμβολίου καθώς ο οργανισμός τους είναι αδύναμος ενώ παράλληλα λαμβάνουν φάρμακα για την πάθησή τους, υπάρχει δηλαδή συγχορήγηση άλλων φαρμάκων κατά το χρόνο του εμβολιασμού εντείνοντας με αυτόν τον τρόπο την πιθανότητα εμφάνισης κάποιας παρενέργειας. Στην περίπτωση αυτή συντρέχουν οι προϋποθέσεις αποζημίωσης του κράτους απέναντι στον πολίτη. Το κράτος δεν μπορεί να έχει μόνο αξιώσεις από τον πολίτη, πρέπει να αναλαμβάνει και τις ευθύνες του. Δεν υπάρχει όμως τέτοια πρόβλεψη στην ΚΥΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΕΟΦ στα πλαίσια του συστήματος φαρμακοεπαγρύπνησης ανακοίνωσε προχθές πάνω από 18.000 ανεπιθύμητες ενέργειες και 130 θανάτους στην Ελληνική Επικράτεια που πιθανώς σχετίζονται με τον εμβολιασμό έναντι της νόσου COVID 19 και κατεγράφησαν ως τις 26 Δεκεμβρίου του 2021. Παράλληλα, η Moderna αποσύρει χιλιάδες δόσεις του εμβολίου της και συγκεκριμένα 764.900 αφού ένα φιαλίδιο εντοπίστηκε μολυσμένο από ξένο σώμα, δίχως όμως η ίδια να αποκαλύψει τι είδους ξένο μολυσμένο σωματίδιο βρέθηκε στο φιαλίδιο. Πώς να μην κλονιστεί η σχέση εμπιστοσύνης της Πολιτείας με τον πολίτη, όταν αυτή απαιτεί από εκείνον να εμβολιαστεί με ένα σκεύασμα του οποίου το περιεχόμενο μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση, η παρεχόμενη διάρκεια προστασίας έναντι του ιού παραμένει αδιευκρίνιστη και οι πιθανές παρενέργειές του συνεχίζουν να διερευνώνται κατά τη διάρκεια των κλινικών δοκιμών; Πώς η Πολιτεία μπορεί να εγγυηθεί στον πολίτη ότι είναι απολύτως ασφαλή τα εμβόλια ώστε αυτός να προχωρήσει στον εμβολιασμό του όταν οι ίδιες οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν είναι σε θέση να του εγγυηθούν κάτι τέτοιο;
Συνάμα, παραβιάζεται το άρθρο 7 παρ. 2 Σ που απαγορεύει τα βασανιστήρια. Οποιαδήποτε σωματική κάκωση μπορεί να προκληθεί εν προκειμένω κατόπιν του εμβολιασμού καθώς και την άσκηση ψυχολογικής βίας, αφού ο πολίτης έρχεται αντιμέτωπος με έναν στυγνό εκβιασμό εκ μέρους της Πολιτείας και καλείται να επιλέξει ή τον εμβολιασμό του ή την καταβολή του προστίμου. Αν επιλέξει τον εμβολιασμό του, αυτός θα πραγματοποιηθεί δίχως την ελεύθερη συναίνεσή του.
Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός αντίκειται σε πληθώρα νομικών κειμένων εκτός από το Σύνταγμα (στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΧΘΔΕΕ), στον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, στον Κώδικα της Νυρεμβέργης, στη Σύμβαση του Οβιέδο κ.τ.λ.).
Ωστόσο, σκοπίμως καλλιεργείται ένας ηθικός πανικός (moral panic), ένα ευρέως διαδεδομένο και αναιτιολόγητο κύμα φόβου έναντι μιας συγκεκριμένης κατηγορίας πολιτών, των ανεμβολίαστων, οι οποίοι στοχοποιούνται και θεωρείται ότι θέτουν σε κίνδυνο την υγειονομική ασφάλεια της κοινωνίας. Με μοναδικό κριτήριο την άρνησή τους να εμβολιαστούν προσδίδονται σε αυτούς διάφοροι χαρακτηρισμοί: “συνωμοσιολόγοι”, “αρνητές της επιστήμης”, “ακραίοι αντιεμβολιαστές”, “ψεκασμένοι”, “παραβατικά στοιχεία” και αυτή η ετικετοποίηση μπορεί να συνεχιστεί στο διηνεκές.
Ο μη εμβολιασμένος πολίτης μπορεί να παραλληλιστεί με τον Εβραίο από το παραμύθι “το Δηλητηριώδες Μανιτάρι” ("The Poisonous Mushroom") του Ernst Hiemer που εκδόθηκε το 1938 από τον Julius Streicher, τον αντισημίτη εκδότη της εφημερίδας "Der Stürmer" (“Καταδρομέας”). Το έργο απευθυνόταν στη Χιτλερική Νεολαία παρουσιάζοντας τους Εβραίους ως απειλή για το γερμανικό έθνος. Στο παραμύθι πρωταγωνιστεί ένα αγόρι το οποίο οι γονείς του το διδάσκουν να ξεχωρίζει τα βρώσιμα από τα δηλητηριώδη μανιτάρια, τους καλούς από τους κακούς ανθρώπους όπου κακοί θεωρούνταν οι Εβραίοι, τους οποίους όφειλε να μην εμπιστεύεται καλλιεργώντας στην νεανική ψυχή το μίσος απέναντι στους Εβραίους. Παραλληλίζοντας με τη σημερινή πραγματικότητα, τα βρώσιμα μανιτάρια είναι οι εμβολιασμένοι πολίτες και τα δηλητηριώδη μανιτάρια είναι οι ανεμβολίαστοι πολίτες, οι οποίοι βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας και οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, επιβαρύνουν τις ΜΕΘ, ευθύνονται για την παράταση της πανδημίας και την έξαρση των μεταλλάξεων. Οφείλουν να αποδεικνύουν διαρκώς την "καθαρότητά τους" φέροντας πάντα μαζί τους το αντίστοιχο άστρο του Δαυίδ, το οποίο είναι η βεβαίωση αρνητικού τεστ, ράπιντ ή μοριακού. Εκτός αυτού, το QR code της εκάστοτε βεβαίωσης το σκανάρουν άτομα που δεν έχουν αυτήν τη δικαιοδοσία καθότι οι ίδιοι δεν είναι υπάλληλοι της αστυνομίας, της εφορίας ή της οιασδήποτε δημόσιας αρχής. Οι σκαναριστές αυτοχρίζονται προστάτες της δημόσιας υγείας και επιτακτικά ζητούν από τους ανεμβολίαστους πολίτες να τους επιδείξουν την πολυπόθητη βεβαίωση που οφείλουν να έχουν στην κατοχή τους και η οποία ενέχει πλέον τη θέση νομιμοποιητικού εγγράφου ταυτότητας ή διαβατηρίου ενώ παράλληλα θεωρούν ότι ασκούν το αξίωμα αυτό “ελέω Θεού” εν προκειμένω με τις εγκρίσεις του Υπουργείου Υγείας και της Κυβέρνησης, γεγονός που ευτελίζει την προσωπικότητα του ατόμου που παραμένει ανεμβολίαστο από επιλογή του.
Το ζητούμενο δεν είναι ο διαχωρισμός των πολιτών σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους, το ζητούμενο είναι ενωμένοι να εξέλθουμε αλώβητοι από τη δίνη της πανδημίας. Ο επιδιωκόμενος σκοπός είναι ο περιορισμός της εξάπλωσης του κορωνοϊού, δίχως όμως την επιβολή ενός μέτρου τιμωρητικού αντί για προστατευτικού χαρακτήρα, ενός μέτρου που φαίνεται ότι δεν είναι stricto sensu, εν στενή εννοία, αναλογικό με τον επιδιωκόμενο σκοπό της προστασίας της δημόσιας υγείας. Αντιθέτως υπερακοντίζει το σκοπό αυτό, αποτελεί παρέμβαση μη συνταγματικώς ανεκτή και καθιστά δυσβάσταχτο το βίο μιας ορισμένης μερίδας πολιτών οι οποίοι δοκιμάζονται και πληρώνουν χωρίς να φταίνε, όπως συμβαίνει με τους ήρωες στις αρχαίες τραγωδίες όπου οι θεατές επιζητούν την κάθαρση μέσα από τη δικαίωση του ταλανισμένου ήρωα, εν προκειμένω του μη εμβολιασμένου πολίτη άνω των 60 ετών. Και θεωρώ ότι πράγματι επήλθε η κάθαρσις αφότου το Δημόσιο ούτε στη δίκη παρέστη με τη φυσική του παρουσία ούτε στοιχεία/φάκελο προσκόμισε στο ΣτΕ ενώ του είχαν ζητηθεί και είχε τον απαραίτητο χρόνο για να τα παράσχει.
Είναι αναγκαίο να αντιτασσόμαστε στον υποχρεωτικό εμβολιασμό των πολιτών που κατοχυρώνει ηλικιακές διακρίσεις (ageism), κατά της παράνομης και αθέμιτης επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων των πολιτών και υπέρ της εξάντλησης όλων των δυνατών αλλά ήπιων μέτρων που στοχεύουν στην προστασία της δημόσιας υγείας και δεν παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας. Το καλύτερο, ηπιότερο και πιο αποτελεσματικό μέτρο είναι αυτό της τήρησης των υγειονομικών μέτρων ασφαλείας με κυριότερο αυτό της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας προστασίας της οποίας η χρησιμότητα είναι αμφιλεγόμενη, έχει πολλούς υπερασπιστές και πολλούς επικριτές, έχει τα θετικά της έχει και τα αρνητικά της, δεν παύει όμως να αποτελεί κύριο μέσο προστασίας κατά τη διάρκεια της μάχης μας έναντι του κορωνοϊού.
Μένουμε ασφαλείς, μένουμε υγιείς, μένουμε ενωμένες και ενωμένοι και βγαίνουμε αλώβητοι από την πανδημική κρίση.
Χριστίνα Σ.
Δευτεροετής φοιτήτρια Νομικής ΕΚΠΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου