Ακριβότερο ρεύμα φέρνει η απελευθέρωση της αγοράς

10 Σεπτεμβρίου 2005 Εφημερίδα "Τα Νέα"
Την εποχή που το ηλεκτρικό ρεύμα στοίχιζε 6,71 E/100 κιλοβατώρες

Μετά γίναμε "Ευρώπη"
16,81 ευρώ/ 100 κιλοβατώρες από 24.7.2013 *

Γιατί πληρώνω τόση ΔΕΗ;

Αναδημοσιεύουμε απο το "info-war.gr"

Της Φλώρας Παπαδέδε

Δεν είναι μόνο οι απανωτές μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας και οι συνεχείς φοροεπιβαρύνσεις στους λογαριασμούς. Η μετάβαση από την απλή, επί 55 χρόνια ισχύουσα, ενιαία τιμή της κιλοβατώρας ανά επίπεδο κατανάλωσης συν του παγίου, στην κατάτμηση των χρεώσεων στο όνομα της «διαφάνειας της αγοράς» καθιστά αδύνατο για ένα νοικοκυριό ή μια μικρομεσαία επιχείρηση να παρακολουθήσει την εξέλιξη των χρεώσεων και των αυξήσεων – εκτός και προσλάβει ειδικό λογιστή ειδικά γι’ αυτή τη δουλειά.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να βάλουμε μια σειρά στο χάος. Σαν βάση σύγκρισης παίρνουμε το 2009 για δυο λόγους: α) η χρέωση παραμένει ακόμα στο λογαριασμό μία και αδιαίρετη και β) δεν έχει γίνει ακόμα εμφανής η κρίση και η επιβολή της μνημονιακής πολιτικής.

Α. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΔΟΤΗΣΗΣ
(Δηλ. όσα περιείχε το παλιό ενιαίο και αδιαίρετο τιμολόγιο της ΔΕΗ επί 55 χρόνια)

1. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ – ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
(Δηλ. αυτές που αναφέρονται σαν αυξήσεις των τιμολογίων της ΔΕΗ, χωρίς τις αυξήσεις στις χρεώσεις συστήματος μεταφοράς, δικτύου διανομής και ΥΚΩ που επιβάλλονται από το 2009 και μετά από τη ΡΑΕ αυτοτελώς και ανεξάρτητα από τις αυξήσεις στο σκέλος παραγωγής-εμπορίας ενέργειας).

2008: το ΥΠΕΚΑ προχώρησε σε δύο αυξήσεις στην – ενιαία ακόμη – τιμή του ρεύματος, από

60% σε 6 χρόνια αυξήθηκε η τιμή του ρεύματος για τα νοικοκυριά

To 2005 ήμασταν στους "τελευταίους" στην Ευρώπη των 25 ως προς την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος για τον καταναλωτή.
6,71 εμείς, 11,70 οι εταίροι μας (σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ" (10.9.2005).

Την περίοδο 2008 -2013 πήγαμε στους "πρώτους" με μια συνολική επιβάρυνση των καταναλωτών της τάξης του 60% σύμφωνα με την ανάλυση του Οργανισμού Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) και του Συμβουλίου Ρυθμιστικών Αρχών Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (CEER) που παρουσιάστηκε το 2014.

Ενδιαφέρον επίσης είναι το στοιχείο της παραπάνω έρευνας που δείχνει ότι για το 2013 στις πρωτεύουσες των χωρών όπου οι τιμές ηλεκτρισμού παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με το 2012, η αύξηση προήλθε από χρεώσεις που σχετίζονται με τις ΑΠΕ. Ως χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αναφέρονται η Ελλάδα και η Λιθουανία, με τη χώρα μας να εμφανίζει αύξηση κατά 119% στις χρεώσεις που σχετίζονται με τις ΑΠΕ και τη Λιθουανία να ακολουθεί με 44%.
Το παρακάτω άρθρο είναι της Χρύσας Λιάγγου και δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική σελίδα της εφημερίδας "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" στις 31.10.2014.

 60% σε 6 χρόνια αυξήθηκε η τιμή του ρεύματος για τα νοικοκυριά
ΧΡΥΣΑ ΛΙΑΓΓΟΥ  
Τις μεγαλύτερες αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος κατέγραψε η Ελλάδα την εξαετία της κρίσης (2008-2013), κατέχοντας την πρώτη θέση μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε. στα οικιακά τιμολόγια, με μια συνολική επιβάρυνση των καταναλωτών της τάξης του 60% και τη δεύτερη στα βιομηχανικά.

Τα στοιχεία προέρχονται από την ανάλυση του Οργανισμού Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) και του Συμβουλίου Ρυθμιστικών Αρχών Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών

Τι είναι τα NOME και τι προσφέρουν στους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας

Είναι «παζάρια» ή πιο κομψά «δημοπρασίες»,  ηλεκτρικού ρεύματος και αποτελούν   το γαλλικό μοντέλο υλοποίησης του τρίτου ενεργειακού πακέτου της Ε.Ε.  που άρχισε να εφαρμόζεται από τις 3.9.2009 για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Το μοντέλο αυτό (Nouvelle Organisation du Marché de l’Electricité) επιβάλλει σε κάθε επιχείρηση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας  την υποχρέωση  να πουλάει  ορισμένη ποσότητα της  ενέργειας  που παράγει στους ενδιαφερόμενους προμηθευτές για ορισμένο χρονικό διάστημα.

Στην Ελλάδα  τα NOME υιοθετήθηκαν με το τρίτο Μνημόνιο και  επιβάλλουν στη ΔΕΗ την υποχρέωση να πουλάει φθηνά (με τιμή εκκίνησης που ορίζεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας – ΡΑΕ στο κόστος παραγωγής ) συγκεκριμένη ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος που προέρχεται από τη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή της,  με  στόχο την ανακατανομή μεριδίων στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας  και τη σταδιακή μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ κάτω του 50% μέχρι το έτος 2020 (Ν. 4336/2015).

Μέχρι στιγμής έχουν γίνει πέντε δημοπρασίες ΝΟΜΕ, εκ των οποίων η πρώτη στις 25.10.2016 και η

Γιατί αυξάνονται (συνεχώς) οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος.

Τι θα λέγατε, αν  στο γνωστό εισιτήριο των 1,40 ευρώ για τα  μέσα μαζικής μεταφοράς  ξαφνικά εμφανιζόταν η εξής ανάλυση:

Κόστος μεταφοράς: 0,70

Κόστος οχημάτων: 0,10

Κόστος αμαξοστασίου:  0,20

Κόστος συντήρησης:  0,25

Λοιπά τέλη:  0,15

Πιθανότατα να μην σας απασχολούσε καθόλου, αν το εισιτήριο παρέμενε στην ίδια τιμή.  Αλλά ακόμη και αν σας απασχολούσε,  το πιθανότερο είναι να μαθαίνατε ότι  βάσει Οδηγίας της Ε.Ε., επιβάλλεται για λόγους διαφάνειας  η   ακριβής ανάλυση των χρεώσεων της αξίας του εισιτηρίου σας . Πάντως είναι βέβαιο ότι δύσκολα θα ενημερωνόσασταν ότι  η περίφημη «διαφάνεια» δεν οφείλεται σε σεβασμό στον καταναλωτή, αλλά στο γεγονός  ότι πλέον  με το εισιτήριο σας πληρώνονται πέντε διαφορετικές επιχειρήσεις, γιατί   η δημόσια επιχείρηση  που μέχρι τότε σας εξυπηρετούσε   χωρίστηκε αναγκαστικά (βάσει Οδηγίας της Ε.Ε)  σε τέσσερις επιχειρήσεις:  μία που έχει στην ιδιοκτησία της τα οχήματα, μια δεύτερη που εκτελεί τις μεταφορές, μια τρίτη  που  ανέλαβε τα αμαξοστάσια και μια τέταρτη που επισκευάζει και συντηρεί τα οχήματα. Και επειδή όλες αυτές είναι δύσκολο να συνεννοηθούν μεταξύ τους, δημιουργήθηκε  και μία πέμπτη για να τις συντονίζει και να είναι πιο….ευέλικτη, την οποία επίσης εσείς πληρώνετε.

Βεβαίως , δημιουργείται το εύλογο ερώτημα,  γιατί να νοιάζει  εμάς τους καταναλωτές η τύχη μιας δημόσιας επιχείρησης  , αν εξυπηρετούνται οι ανάγκες μας και η τιμή του εισιτηρίου παραμένει ίδια.  Γιατί, απλούστατα, είναι ελάχιστες  οι πιθανότητες η τιμή του να  μην αυξηθεί σταδιακά, όταν  από το ίδιο εισιτήριο θα πρέπει, όχι μόνο να συντηρηθούν, αλλά και να βγάζουν κέρδος, πέντε διαφορετικές επιχειρήσεις.

Αυτό  το μοντέλο,  παρότι φανταστικό για τις αστικές συγκοινωνίες,  εφαρμόζεται ήδη «με επιτυχία» εδώ και μια δεκαετία στην ηλεκτρική ενέργεια με  γνωστά αποτελέσματα:  Εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και καταφεύγουν σε ρυθμίσεις και χιλιάδες νοικοκυριά  μένουν χωρίς  ηλεκτρικό ρεύμα λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών .  Το φαινόμενο αυτό αποδίδεται αποκλειστικά στην οικονομική κρίση και τη δραματική μείωση των εισοδημάτων των νοικοκυριών. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εφαρμογή του νέου μοντέλου και στις (σταδιακές) αυξήσεις  της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος που επέφερε. Παράδειγμα: το 2008 ένα νοικοκυριό πλήρωνε για ηλεκτρικό ρεύμα 1233 ΩΧΒ, το ποσό των 114,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. Σήμερα πληρώνει για τις ίδιες ΩΧΒ το ποσό των 190,89 ευρώ χωρίς να συμπεριλαμβάνεται στο ποσό αυτό ο Φ.Π.Α. που σημειωτέον ο συντελεστής του έχει αυξηθεί από 9% σε 13%.

Πώς έγιναν αυτές οι αυξήσεις; Θυμίζουμε ότι το 2009 είδαμε για πρώτη φορά στους λογαριασμούς της  ΔΕΗ (εκτός από τις χρεώσεις για δημοτικά τέλη, Τ.Α.Π και ΕΡΤ που πάντοτε αναφέρονταν χωριστά ως συνεισπραττόμενες  χρεώσεις υπέρ τρίτων)   τη  χρέωση για ηλεκτρικό ρεύμα να αναλύεται σε χρέωση για «ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ», «ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ», «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ» «ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΛΟΣ ΑΠΕ» και «ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΣ». Οι χρεώσεις αυτές, οι οποίες έχουν πλέον μετονομασθεί σε «ρυθμιζόμενες χρεώσεις», δηλαδή χρεώσεις για «ΑΔΜΗΕ» (Σύστημα μεταφοράς), «ΔΕΔΔΗΕ» (Δίκτυο Διανομής), «ΥΚΩ» (Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας», «ΕΤΜΕΑΡ» και «ΛΟΙΠΕΣ ΧΡΕΩΣΕΙΣ», σταδιακά αυξήθηκαν και έφθασαν τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος στο ύψος που έχουν σήμερα.

Οι χρεώσεις αυτές οφείλονται στο γεγονός ότι  «άνοιξε» η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και  το δίκτυο ηλεκτροδότησης της χώρας που ανήκε αποκλειστικά στη ΔΕΗ ( η οποία λειτουργούσε ως δημόσια επιχείρηση μέχρι το 1999), χωρίστηκε  σε τέσσερεις  τομείς:  Στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, στον οποίο εισήλθαν ιδιώτες (οι γνωστές ΑΠΕ), οι οποίοι μάλιστα πουλάνε την ηλεκτρική ενέργεια που παράγουν με εγγυημένες τιμές, στο δίκτυο μεταφοράς (σήμερα ΑΔΜΗΕ) και  στο δίκτυο διανομής (σήμερα ΔΕΔΔΗΕ), ενώ επίσης εισήλθαν ιδιώτες   ως προμηθευτές  μεταξύ των οποίων και οι γνωστές  λόγω σκανδάλου εταιρείες “ENERGA” και “HELLAS POWER”. Παράλληλα δημιουργήθηκε η ΡΑΕ (ρυθμιστική αρχή ενέργειας) για να  ρυθμίζει την «αγορά»  που δημιουργήθηκε με το νέο μοντέλο και εν συνεχεία ο ΛΑΓΗΕ (Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) , ενώ αναμένεται και η ίδρυση μιας νέας εταιρείας (Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας) με απόσχιση τμήματος του ΛΑΓΗΕ.

 Εν ολίγοις,  ενώ η «πίττα» της κατανάλωσης  παραμένει  η ίδια ,  οι διεκδικητές της συνεχώς πληθαίνουν. Πώς λοιπόν θα «εξυπηρετηθούν» όλοι αυτοί, αν δεν αυξηθεί η τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής ;